عید فطر در ترکیه
عید فطر در ترکیه
کشور ترکیه مسلمان های زیادی دارد و ماه رمضان در این کشور با شکوه خاصی برگزار میشود و بخشش و انعام در این ماه به بیشترین حد خود میرسد. ماه رمضان از دیرباز در کشور ترکیه اهمیت بسزایی داشته است و عید فطر در ترکیه در پایان ماه مهمانی خداوند بسیار گسترده
و در حدی نزدیک به مراسم عید نوروز ما برگزار میشود.
در دوره عثمانی، به کارمندان و درجه داران دولتی همزمان با رسیدن ماه رمضان معادل یک ماه حقوق عیدی تعلق میگرفت
و در صورتی که خزانه دولتی بودجه کمی داشت این عیدی نصف حقوق ماهیانه میشد.
در روز عید فطر و روز اول این عید که در کشور ترکیه ۳ روزه برگزار میشود بین زندانیان و محکومین حلوا و شیرینی پخش میشد
و آن دسته از محکومین که رفتار مناسبی از خود نشان داده بودند و دو سوم از دوره محکومیت خود را سپری کرده بودند،
مشمول عفو شده و به مناسبت عید آزاد می گردیدند.
مراسم گرامیداشت عید فطر از سده 15 به بعد، به تشریفات و برنامه بسیار مهم در دربار عثمانی تبدیل شد.
جشن های بزرگداشت عید فطر در دربار عثمانی بصورت مرتب و از قبل برنامه ریزی شده انجام می گرفت.
عید با شلیک توپ در روز عرفه یعنی یک روز قبل از عید آغاز می شد و در آخرین روز عید با شلیک یک توپ دیگر به هنگام عصر پایان می یافت.
عید فطر در ترکیه
در اولین صبح روز عید، پادشاه به همراه گروه بزرگی از درباریان و عالمان دینی برای اقامه نماز عید به سوی مسجد راه می افتاد.
پس از اقامه نماز نیز به همراه همین دسته بزرگ دوباره به راه افتاده و به دربار باز می گشت.
این دسته بزرگ “دسته عید” نامیده می شد. نماز عید در بزرگترین مسجد شهر اقامه می گردید.
این مسجد معمولا مسجد ایاصوفیه و یا سلطان احمد بود که در نزدیکی کاخ توپکاپی قرار داشت.
مسجدی را که قرار بود نماز عید در آن اقامه گردد، معمولا قبل از فرا رسیدن عید از سوی پادشاه انتخاب می شد.
پادشاه از اندرون دربار خارج شده و بر اسب خود که از قبل با این هدف تزئین و آماده شده بود، سوار می گردید.
سپس به همراه ارکان دولتی به سوی مسجد مورد نظر به راه می افتاد.
پس از اقامه نماز عید
، دسته به همان شکل و با همان نظم و ترتیب دوباره آماده شده و در معیت پادشاه به کاخ باز می گشت.
همه ارکان دولتی موجود در دسته منجمله صدر اعظم پادشاه را بدرقه می کردند
و پس از ورود پادشاه به دربار، مراسم مخصوص “دسته عید” به پایان می رسید.
پادشاه پس از اقامه نماز عید و بازگشت به دربار، تبریکات ارکان دولتی و نیز خانواده اش را به مناسبت عید می پذیرفت و به آنها تبریک می گفت.
ابتدا جهت تبریک عید به مادرش والده سلطان، وارد بخش اندورن دربار شده و نزد مادرش می رفت.
دست او را بوسیده و عید را به وی تبریک می گفت. سپس تبریکات خانوداه و فرزندانش را می پذیرفت و عید را به آنها تبریک می گفت.
در نهایت نیز بر روی تختی که در اندرون دربار و مقابل “اتاق مخصوص” گذاشته می شد، نشسته
و تبریکات “مردم اندرونی” را که ساختار داخلی دربار عثمانی را تشکیل می دادند، می پذیرفت.
عید فطر
پس از پایان تبریکات، نوبت برپایی ضیافت بود. پادشاهان عثمانی، در اعیاد خاص جشنهای بزرگی مخصوص عامه مردم نیز ترتیب می دادند.
این مراسم از نقطه نظر دیدار مردم با پادشاه و ایجاد وحدت و یکپارچگی بین مردم و حکومت حائز اهمیت بود.
در دربار پادشاه نیز مراسم مختلفی ترتیب می یافت. در میدانهای شهر مردم جمع می شدند.
بندبازان، هنرمندان، شعبده بازان و بطور خلاصه هر کسی که صاحب هنر بود، به این میدان می آمد
و با اجرای برنامه برای مردم آنها را سرگرم می کرد. اسباب و وسایل شادی و تفریح کودکان نیز مهیا می شد.
تابها و چرخ و فلکهای بزرگ به میدان آورده می شد. بازیهای تئاتر مختلف منجمله سایه بازی اجرا می شد.
بادبادک و بادکنک فروشها، حلوا شکری های رنگارنگ، دوره گردهایی که اسباب بازی و خوراکیهای مختلفی را برای فروش می آوردند، میدان را پر می کردند.
عید فطر در ترکیه به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب نبات در این روز، به شکر بایرامی (Şeker Bayramı or Eid ul-Fitr)، یعنی عید شکر معروف است.
عید فطر در ترکیه به مدت سه روز تعطیل رسمی می باشد.
اولین روز عید فطر، تمامی مکان های دیدنی مانند:
موزه ها، جاذبه های باستانی در ترکیه تعطیل می باشند و معمولا در روز دوم و سوم باز هستند
و این در حالیست که ممکن است نسبت به ایام عادی شلوغ تر باشند. و اما مراکز خرید به غیر از بازار بزرگ یا کاپالی چارشی
و بازار ادویه در این ایام باز هستند.
سنت اصلی عید فطر، تجدید دیدار با دوستان و اقوام نزدیک در ترکیه است .
این امر باعث می شود مردم محلی در آن ایام بیشتر مسافرت بروند. پس ممکن است توریست ها با شلوغی بیشتری نسبت به ایام عادی در کشور ترکیه مواجه بشوند. در طول ایام شکر بایرامی (Şeker Bayramı or Eid ul-Fitr) به دلیل اینکه استفاده از وسایل نقلیه به صورت رایگان می باشد این شلوغی تشدید می بخشد. آخر سنت چراغانی کردن مسجدها در طول ایام ماه رمضان و ایام عید فطر، زیبایی فضای شهر را چند برابر می کند.
